Polonya’nın Ünlü Kedileri
Kedilerin hayatımızdaki yeri, sosyal medya paylaşımları sayesinde iyice belirginleşti. Kedileri seviyoruz. Kedi resimlerini ve videolarını delice seviyoruz. Bu artık pek de yeni bir haber sayılmaz. Peki ya, Polonyalı kediler?
culturepl‘den Didem Bilgin, Polonya’nın yedi ünlü sanatçısının bıyıklı dostlarıyla ilişkilerinin portresini hazırladı.
1 – Marek Nowakowski
Marek Nowakowski, 1981, Varşova, fotoğraf: Adam Hayder / Forum
Yazarların kedisever oldukları biliriz. Polonya’da “kirli realizm”in kurucusu Marek Nowakowski de bir istisna değil. Nowakowski, hayvanlardan ziyade, serseriler ve fahişeler hakkında yazmayı seçmiş olsa da, Polonyalı yazarın kalbinde kedilerin ayrıcalıklı bir yere sahip olduğuna dair bolca kanıt mevcut.
2 – Krystyna Janda
Krystyna Janda, 2002, fotoğraf: Robert Jaworski / Forum
Gümüş ekranın her divası da bir kediseverdir ve tabii ki, Krystyna Janda da. Oyuncuya göre kediler de ona oldukça düşkün. Bunun sebebinin, Tenessee Williams’ın Kızgın Damdaki Kedi oyununda oynadığı Margaret rolü olabileceğini düşünüyor.
“Kedim, dolabımın dördüncü rafında uyuyor. Dolabın kapısını açık tutmayı unutmamam gerekiyor. Anneme göre, bunun nedeni kedimin parfümüme bayılıyor olması.”
[Krystyna Janda’nın Blogu, 7 Şubat 2012]
3 – Wisława Szymborska
Wisława Szymborska kedisiyle birlikte, Varşova, 2008, fotoğraf: Jerzy Dudek/ Fotorzepa / Forum
Gecikmeli Nobel Ödülü sahibesinin hiçbir tanıma ihtiyacı yok. Fakat, onun Boş Dairedeki Bir Kedi şiiri, kollarında kıvrılan küçük dostuna duyduğu sevgiyi oldukça net bir şekilde ortaya koyuyor.
“Die? One does not do that to a cat.
Because what’s a cat to do
in an empty apartment?”
[Wisława Szymborska, A Cat in an Empty Apartment]
4 – Andrzej Kondratiuk
Andrzej Kondratiuk, fotoğraf: Roman Sumik / Filmoteka Narodowa / www.fototeka.fn.org.pl
Andrzej Kondratiuk, soyut mizah anlayışıyla tanınan ünlü bir film yapımcısıdır. Omuzlarında duran üç kediyle poz veren birisi için oldukça sert bir görünüşü var. Ancak kediler, popüler Polonya kültüründe zaten “ihtiyatı” sembolize eder. Bir Polonya atasözü ise şöyle diyor: Asla çanta içerisinde bir kedi satın alma!
5 – Andrzej Łapicki
Andrzej Łapicki, 1973, photo Studio Filmowe Tor / Filmoteka Narodowa/www.fototeka.fn.org.pl
Bu zarif gangster, bir zamanlar Polonya tiyatro ve sinema sahnelerinin en çok talep gören aktörlerinden birisiydi. Łapicki, Andrzej Wajda’nın Her Şey Satılık filmi dahil, tiyatro ve ekranda binden fazla rolde oynadı. Yanındaki huzursuz edici siyah kedi, başka bir Polonya atasözünü hatırlatıyor: Siyah bir kedi, size doğruyu söyleyecektir.
6 – Beata Tyszkiewicz
Beata Tyszkiewicz ve Raffcio, Varşova, 1992, fotoğraf: Jerzy Kosnik / Forum
Ünlü yönetmen Wajda’nın eski eşi, genellikle Doğu’nun Catherine Deneuve’ü olarak adlandırılırdı. Kimse Beata Tyszkiewicz’in cazibesini inkar edemezdi, özellikle de omuzunda küçük bir kedi varken. Beata gibi sarışın güzeller, yetişkinlerin beğenisini kazanırken, kediler de genellikle Polonya’da çocuklar için hazırlanan yaratıcı çalışmaların baş kahramanıydı.
“A cat meows: meow!
-What did you meow me now?”
[Julian Tuwim, About a Cat]
7 – Tadeusz Konwicki
Tadeusz Konwicki kedisi ve ailesi ile birlikte, Varşova, 1975, fotoğra: Michał Browarski / Forum
Tabii ki, kediler bir ailenin vazgeçilmez bireyleridir. Hatta, Tadeusz Konwicki gibi ünlü yazar ve yönetmenlerin ailelerinde bile…
“Says the kitten: bowl of milk.
Was all full, but now is dry,
Lack of milk sure makes me cry.”
[Julian Tuwim, About a Cat]