Werner Herzog’un aynı adlı dram filmindeki Kaspar Hauser kimdir?

Kurgu ve belgesel alanında Alman sinemasının büyük ustası Werner Herzog kendi adına konuşan bir dizi esere sahiptir. En dikkat çekici filmleri arasında Aguirre, the Wrath of God, Fitzcarraldo, Bad Lieutenant: Port of Call New Orleans ve Grizzly Man yer alır.

Herzog’un temaları ve işlemeleri her yere yayılmıştır. Kurgusal çalışmalarında genellikle çılgın hırslara sahip kahramanlar yer alırken belgesel çalışmalarında sıklıkla etraflarını saran doğal çevreyle tezat oluşturan bireylere odaklanır. 1974 tarihli çalışması The Enigma of Kaspar Hauser‘a gelince çarpıcı bir dramanın temeli olarak garip bir 19. yüzyıl Alman gencini çevreleyen gerçek bir hikayeyi kullandı.

1828’de Kaspar Hauser adında 16 yaşında bir genç aniden Almanya’nın Nürnberg kentinde belirdi ve hayatının çoğunu hiçbir insan teması olmadan karanlık ve izole bir hücrede geçirdiğini iddia etti. Aniden ortaya çıkması o dönemde Almanya’da çok fazla kamuoyu spekülasyonuna ve entrikaya neden oldu ve Herzog 1974 yapımı filminde onun hayatının garip koşullarını ele aldı.

Herzog ile sık sık iş birliği yapmasıyla bilinen Bruno S. toplumun işleyişine dair önceden hiçbir fikri olmayan genç bir adam olan Hauser’i canlandırmaktan sorumluydu. The Enigma of Kaspar Hauser boyunca Herzog toplumsal şartlanmanın ve insan doğasının gerçekliğine ve masumiyet ile vahşet arasındaki eşitsizliğe özel bir dikkat gösteriyor.

Hauser ilk kez Mayıs 1828’de Nürnberg’e geldiğinde yürüyemiyor veya konuşamıyorken merhum babası gibi bir süvari olmak istediğini açıklayan yerel bir süvari yüzbaşısına hitaben yazılmış bir mektup taşıyordu. Hauser’in taşıdığı bir diğer not tüm hayatı boyunca bir hücrede tutulduğunu ve etrafındaki insanlarla nasıl konuşup iletişim kuracağını yavaş yavaş öğrenmeye başladığında hikayesinin tamamen bir hayranlık hikayesine dönüştüğünü ileri sürüyordu.

İlk başta bazıları onun vahşi doğada büyüdüğüne inanıyordu ve onu Nürnberg Kalesi’ndeki Luginsland Kulesi’ne hapsettiler. Hauser her sabah çavdar ekmeği ve su ile beslendi, sonunda serbest bırakılıp maskeli bir yabancı tarafından Nürnberg’e getirilene kadar izole hücrede kaldı ve kelimelerin ne anlama geldiğini bilmemesine rağmen “Babam gibi süvari olmak istiyorum” cümlesi ona öğretildi.

Hauser sonunda Nürnberg’de evlat edinildi ve Friedrich Daumer adında bir okul müdürü ve spekülatif filozofla yaşamaya başladı. Daha sonra birkaç yaralanma yaşadı. Bunların ilki Hauser’in onu şehre ilk getiren adam olarak tanıdığı kapüşonlu bir figür tarafından açıldığını söylediği alnındaki kesik yarası. Daha sonra Johann Biberbach’ın bakımına verildiğinde başının sağ tarafına gizemli bir tabanca yarası aldı, bu bir kaza olarak değerlendirildi, ancak bazıları bunun bir tartışma sırasında meydana geldiğine inanıyordu.

Sonraki yıllarda Hauser, Baron von Tuchor’un evi, İngiliz asilzade Lord Stanhope ve Bavyera’nın Ansbach şehrindeki Johann Georg Meter adlı başka bir okul müdürü de dahil olmak üzere birçok bireyin ve ailenin bakımına verildi. Birçok kişi Hauser’a güvenmiyordu ve önceki yaşamı hakkında yalan söylediğini düşünüyordu ve 14 Aralık 1833’te Ansbach Court Garden’da göğsünden bıçaklandı, üç gün sonra yaralarından öldü. Bazı tarihçiler yaranın kendi kendine açıldığını ileri sürdüler.

Herzog’un başlığının da ima ettiği gibi Kaspar Hauser gerçek bir bilmeceydi ve Alman yönetmen hikayesini izole edilmiş masumiyetle zalim toplum arasındaki karşıtlığı incelemek için kullandı. Hauser’in medeniyetten izole olması nedeniyle hayatı etrafındakilerden daha iyi anladığını ima etti.

Hauser’i çevreleyen birkaç teori var; bir hücrede tamamen izole bir şekilde yaşaması, sadece patolojik bir yalancı olduğuna inanmak vb. Sonuçta Hauser’in hikayesi o kadar tutarsızlıklarla ve hatta saçmalıklarla doluydu ki buna inanmak oldukça zor. Hatta bazıları Hauser’in Baden’in kalıtsal prensi olduğunu ve ailesinin kan bağının 16 yıl sonra güvence altına alınması için bebekken değiştirildiğini iddia etti.

Kaspar Hauser’in hikayesinin ardındaki gerçek ne olursa olsun bu hikaye bazı mükemmel anlatı sanatı eserlerinin temelini oluşturdu. Sadece Herman Melville, Suzanne Bega ve Robert Heinlein’ın eserlerine girmekle kalmadı, aynı zamanda Werner Herzog’un ilk filmlerinden birinin incelenmesinin kaynağı olarak da hizmet etti; bu film insan doğasının gerçekliğini ve medeni ilerlemenin etkisini sorgulayan önemli bir sinema eseridir.

görsel: Werner Herzog ‘un The Enigma of Kaspar Hauser filminden

farout sinema