Thomas Wright'ın Evrenin Orijinal Teorisi veya Yeni Hipotezinden Çığır Açan Çizimler

Thomas Wright’ın Evrenin Orijinal Teorisi veya Yeni Hipotezinden Çığır Açan Çizimler – 1750

Thomas Wright, bize Samanyolu’nun şeklini gösteren ve soluk bulutsuların uzak galaksiler olduğunu tahmin eden ilk kişiydi.

Polimat Thomas Wright’ın 1750 tarihli, An Original Theory or New Hypothesis of the Universe adlı, şiirler ve etkileyici illüstrasyonlarla süslenmiş kitabı bir hit oldu. İngiliz astronom, matematikçi, saat ve alet yapımcısı, mimar ve bahçe tasarımcısı Wright, Samanyolu’nun şeklini ilk tanımlayan ve soluk bulutsuların uzak galaksiler olduğunu tahmin eden ilk kişiydi.

An Original Theory of the Universe Thomas Wright

En saygın eserinin başlığı ve alt başlığı ancak derin bir nefesin ardından okunabilecek uzunluktaydı; Evrenin orijinal bir teorisi ya da yeni bir hipotezi: doğa yasaları üzerine kuruludur ve görünür yaratılışın genel fenomenlerini ve özellikle Via Lactea’yı matematiksel ilkelerle çözer. Opris, yazarın arkadaşına yazdığı dokuz mektuptan oluşuyor ve en iyi ustalar tarafından otuzdan fazla oyma ve mezzotinto levhayla resimlendi.

Thomas Wright, 22 Eylül 1711’de İngiltere’nin Durham ilçesinde Byers Green’de doğdu. Bir tür konuşma bozukluğu nedeniyle, erken eğitiminde dillerden ziyade matematik üzerine odaklanmak zorunda kaldı. Scarborough’nun ikinci kontu Richard Lumley’in himayesine giren Wright öğretmenlik yaptı ve daha sonra emekli olana kadar bir peyzaj bahçıvanı olarak çalıştı. Wright, 22 Şubat 1786’da evinde öldü.

1750’de Wright, en ünlü kitabı An Original Theory of the Universe’ü yayınladı. Kitapta, Samanyolu’nun görünümünü, ortasında güneş olan “yerel olarak düz bir yıldız katmanına yaklaşan şeye dalmamızdan kaynaklanan optik bir etki” olarak açıkladı. Wright’ın hipotezi, Sir William Herschel’in güneş sisteminin Galaksi adı verilen disk benzeri bir yıldız sistemi olduğu görüşünü öngörüsüydü.

Wright uzak galaksilerdeki soluk bulutsular hakkında şunu yazdı:

…

Gözle görülür şekilde aydınlık alanların olduğu çok yıldızlı bölgelerimiz olmadan sadece bizim tarafımızdan algılanabilen birçok bulutlu nokta, hiç bir yıldız ya da belirli bir kurucu cisim muhtemelen ayırt edilemez; bunlar büyük olasılıkla, bilinenin sınırında olan, teleskoplarımızın bile ulaşamayacağı kadar uzak olan dışsal yaratımlar olabilir.

Wright, görünür yaratılışın ilahi doğası hakkında yazdı. Durham Üniversitesi’ndeki bir çalışma evi koleksiyonuna ilişkin notlar bize şunları söylüyor:

Wright’ın Orijinal Teorisinin bir özeti 1751’de bir Hamburg dergisinde yayınlandı ve Immanuel Kant tarafından okundu ve bu onu galaksimizin dönen disk şeklinde bir yıldız topluluğu olduğunu önermeye ve Wright’ı Evrensel Doğa Tarihi ve Göklerin Teorisi adlı kitabında anarak kabul etmeye teşvik etti. (1755).

Wright’ın yayınları bazı tuhaf görüşler ortaya çıkardı: örneğin The Use of Globes’da (1740) “yıldızlar o kadar çok güneştir ki, bu yıldızların ya da güneşlerin her birine (bizimki gibi) uygun sayıda gezegen ve kuyruklu yıldız eşlik eder ve her birinin birbirinden bağımsız bir çekim gücü vardır… (böylece) bu birkaç sistem birbirine müdahale edemez”. Her yıldız sistemini merkezde kendi tanrısıyla tasvir etti ve “kader gözü” olarak gösterdi (Paneth 1950a). Durham Üniversitesi Kütüphanesi’ndeki el yazmaları arasında Wright’ın gökyüzünün katı olduğu inancını dile getirdiği ve şaftlarında yıldızları gördüğümüz içe dönük yanardağlar üzerinde çalıştığı An Original Theory’nin devamı bulunmaktadır.