SALT’ın Yeni Araştırma Projesi: Resim ve Heykel Müzeleri Derneği Tarihi
Resim ve Heykel Müzeleri Derneği’ne dair araştırma kapsamında hazırlanan web sitesi yayında
SALT’ın Resim ve Heykel Müzeleri Derneği (RHMD) iş birliğiyle yürüttüğü araştırma projesi derneğin 42 yıllık tarihine odaklanıyor. RHMD, Türkiye’de güncel müzecilik konusunda kamuoyu oluşturmak, çağdaş müzecilik kavramına uygun yeni müze yapıları gerçekleştirmek, Resim ve Heykel Müzelerinin işlerliğini sürdürmeye yardımcı olmak ve yaygın sanat eğitimini kökleştirmek gibi amaçlarla 1980 yılında İstanbul’da kuruldu. Dernek, Türkiye sanat ortamına, güncel üretimlere alan açan sergiler, eğitim ve kamu etkinlikleri ile yeni bir müze kurulmasına yönelik yürüttüğü çalışmalarla katkı sağladı.
SALT, RHMD arşivini dijitalleştirip kataloglayarak 2018’de çevrimiçi erişime açtı.
2021 yılı boyunca süren araştırma projesi kapsamında, Günümüz Sanatçıları İstanbul Sergileri dâhil olmak üzere derneğin kapsamlı bir etkinlik envanteri ve bibliyografyası oluşturuldu. Yeni kaynaklar bir araya getirilerek RHMD’nin değerli tarihinin gelecekteki çalışmalara vesile olması amaçlandı. RHMD iş birliğiyle yürütülen projenin web sitesine, proje araştırmacıları Özge Gençel ve Vasıf Kortun ile Ayşe H. Köksal ve Necmi Sönmez’in yeni yazıları da eklendi. Tasarım ve uygulaması SALT tarafından yapılan web sitesine saltonline.org/projects/rhmd adresinden erişilebilir.
RHMD araştırmasının yeni katkı ve yazılarla geliştirilmesi hedeflenmektedir. Araştırmaya yardım etmek isteyenler [email protected] adresine yazabilir.
Proje Yürütücüleri: Özge Gençel, Vasıf Kortun
Proje Koordinatörü: Polen Müge Korkmaz
Arşiv Sorumlusu: Ecem Ömeroğlu
Proje Bileşenleri: RHMD (Gönül Nuhoğlu), SALT Araştırma (Sezin Romi)
Tasarım: Emirhan Altuner (SALT), Gamze Cebeci (SALT)
Uygulama: Ari Algosyan (SALT)
Destekleyenler: Hakan Çarmıklı, Saruhan Doğan, Ayşe Umur
Garanti BBVA, SALT’ın kurucusu ve daimî destekçisidir.
Resim ve Heykel Müzeleri Derneği (RHMD) Hakkında
Resim ve Heykel Müzeleri Derneği (RHMD), 1980 yılında sanat, sosyal bilimler ve mimari gibi farklı alanlardan 31 kişinin bir araya gelmesiyle kuruldu. Grubun ortak amaçları, Resim ve Heykel Müzelerine katkıda bulunmak ve yenilerinin kurulmasına yardımcı olmanın yanı sıra, bu konuda kamuoyu yaratılmasını sağlamak ve yaygın sanat eğitimini desteklemekti. Bu doğrultuda, derneğin ilk faaliyetleri İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’ni güçlendirmeye odaklandı. RHMD 1980’ler boyunca müzenin kendi mekânlarında gerçekleştirdiği kamu programlarına ciddi bir mesai harcadı. Ağırlıklı olarak konferans, söyleşi, atölye çalışmaları ve gezilerden oluşan etkinliklerle izleyicileri Türkiye sanatına çeşitli açılardan bakmaya davet etti. Dernek, 1997’de müze yönetimi ile yollarını ayırmak zorunda kaldığında, müzeleri desteklemek ve yenilerinin kurulmasını teşvik etmekten ziyade sanat ortamına ve topluma katkı sağlamayı hedefleyen bir yapıya dönüştü. Yaygın sanat eğitimi programları, çocuklara yönelik etkinlikleri ve Günümüz Sanatçıları İstanbul Sergileri başta olmak üzere düzenlediği sergilerle varlığını sürdürdü.
Türkiye sanatçılarının çoğu Günümüz Sanatçıları İstanbul Sergileri ile kariyerlerine başladı. İstanbul Bienali’ne giden yolu, İKSV yaz festivalleri eşliğindeki bu sergiler açtı ve RHMD, mevcut Resim ve Heykel Müzeleri’nin faaliyetlerini desteklemenin yanı sıra yeni müze çalışmalarında önemli bir rol oynadı.
RHMD çok sayıda eğitim faaliyeti, konferans, atölye ile çeşitli yayın ve sergi projeleri gerçekleştirdi. Türkiye’de müzecilik konusunda kapsamlı araştırmalar ve çalışmalar yürüten kurum, İstanbul’a yeni bir müze kazandırmak amacıyla 1999’da İstanbul Sanat Müzesi Vakfı’nı (İSMV) oluşturdu.
Projeyi Yürütenler
Özge Gençel, Sanat Tarihçisi. “Günümüz Sanatçıları İstanbul Sergi̇leri̇: 1980-2011” konulu teziyle Hacettepe Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamladı. Doktorasını aynı okulda tamamlayan Gençel, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde çalışıyor.
Vasıf Kortun, modern ve güncel sanat, kültür kurumları, mekân ve sergi pratiklerine yoğunlaşan Kortun 2011-2017 yılları arasında SALT’ın Araştırma ve Programlar kurucu direktörüydü.
Polen Korkmaz,SALT Araştırma’daki Mustafa Altıntaş ve Tomur Atagök arşivlerinin araştırma ve kataloglama çalışmalarını yürüttü. Milliyet Sanat dergisi ile Milliyet Gazetesi’nde yazıları yayımlanan Korkmaz, Sanatonline ve Artnivo platformları için içerik üretti. Ommedya’da yardımcı web editörlüğü yaptı.
Gönül Nuhoğlu, sanatçılığının yanı sıra 1996-2014 yılları arasında Resim ve Heykel Müzeleri Derneği’nin (RHMD) başkan yardımcılığını yapan Nuhoğlu 2014’ten itibaren derneğin başkanlık görevini yürütmektedir.
Ecem Ömeroğlu,Siyaset Bilimci ve Tarihçi. SALT Araştırma’daki Yusuf Taktak ile RHMD arşivlerinin araştırma ve kataloglama çalışmalarını yürüttü. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Programı’nda çalışmalarına devam ediyor.
Sezin Romi, SALT Kütüphane ve Arşiv Yönetmeni. SALT Araştırma’daki kütüphane çalışmalarının yanı sıra sanat arşivlerinin araştırma ve erişime açılması için gerekli süreçleri yürütmektedir.
Fotoğraf: İstanbul Resim ve Heykel Müzesi Şeker Ahmet Paşa Salonu, tarihi bilinmiyor. SALT Araştırma, Cengiz Bektaş Arşivi