Napoli’nin Gizli Tünelleri
“Bombalama durdu mu?”
Napoli, oyulması kolay, yumuşak, volkanik kayalardan oluşan bir zemin üzerinde oturur, bu onu sarnıçlar ve yeraltı geçitleri kazmak için elverişli bir yerleşim alanı yapıyor. Ama yıllardır hiç kimse, Napoli’nin Monte di Dipo mahallesinin altındaki tüneller ve mağaralar ağının varlığını fark etmemişti. Yani, II. Dünya Savaşı’ndan kurtulan 90 yaşındaki biri tünellerin varlığı konusunda jeologlara bir çift mektup yazıp uyarana kadar. Jeologlar Gianluca Minin ve Enzo De Luzio’nun ilk büyük tünel sistemini keşfettiği yıldan bu yana süren kazı çalışmaları bitti ve tünel nihayet halka açık hale geldi.
Gianluca Minin, Times’da aldıkları mektupla ilgili “Yaşlı bir Napolili, bize inanılmaz merdivenlerin ve kimsenin hatırlamadığı büyük odaların varlığını açıklayan bir mektup yazdı,” dedi. Minin ve De Luzio yaşlı adamın söylediği yere baktıklarında yaklaşık 11 bin metrekareyi kapsayan mağaralar ve tünellerden oluşan, çok katlı yeraltı ağını keşfettiler. Geçitlerin bazıları II. Dünya Savaşı sonrası molozlarla kapanmış olsa da birçoğu az çok sağlam kalmayı başardı.
Minin ve De Luzio unutulan ağı açığa çıkardıktan sonra ekskavatörler, eski banyolar ve savaştan kalma araçlar buldular. Tünellerin geçmişi savaştan çok önceye dayanıyor. Yukarıdaki saraya temiz su temin etmek amacıyla yeraltına bir sarnıç inşa edilmesine yani 17. yüzyıla kadar uzanan bir tarihleri var. Savaş sırasında ise bomba sığınağı olarak kullanılmışlar.
Minin’in Times’a söylediğine göre Napoli’de bu sarnıçlardan binlerce var ama bir çoğu savaştan sonra ya da sıhhi tesisat sistemi yapılmaya başladığında molozlar doldu.
Bu tünellerin varlığının kolayca unutulması daha şaşırtıcı. Belki de bombalardan oraya saklanan insanlar kötü anıları unutmak istemişlerdi. Ancak şimdi tünellerin ortaya çıkması ile birlikte anılar da birer birer ortaya çıkmaya başladı. Travma büyüktü ve Minin durumu şöyle ifade ediyordu;
“Bombalar altında orası öyle korkutucuydu ki birçoğu ayaklarının altındaki bu boşluğu kasten unuttu, döndüklerinde yolları ezbere biliyorlardı. Travmayı yaşayanlardan biri içeri girdi, diz çöktü ve dedi ki: ‘Bombalama durdu mu?’”
