Maya Futbol Takımının Gelenekselliği Yansıtan Formaları

Maya kültürü Guatemala’da güçlü bir şekilde varlığı koruyor. Genellikle kadınlar tarafından giyilen renkli geleneksel kıyafetler, turistlerin ülkede fark edebilecekleri ilk şeyler arasında. Erkeklerinse geleneksel giysileri çok az giydiği görülüyor. Xejuyup’da birkaç yaşlı erkekler dışında pek rastlanmıyor.

Eski bir kaleci olan Antonio Perechú bu durumdan endişe duymuş ve girişimde bulunmuş. Perechú, futbolculuğu döneminde birkaç yerel takımda oynamış, profesyonel olma hayali ise ailesinin imkânlarının kısıtlı olması sebebiyle gerçekleşmemiş. Ve sonunda C.D.S.’i Xejuyup’u kurmuş. Takım, 1982’de topluluğunun bir parçası olarak kurulmuş ve bugün oğlu Miguel, takımın kaptanı. Profesyonel liglerde boy gösteremeseler de başka yerel amatör takımlarla maçlara çıkıyorlar.

Antonio Perechú, takımın yaşadığı topluluğun geleneklerine saygı duymasını istiyordu ve bu yüzden ilk günden itibaren formaların Maya giysilerini yansıtması kararından hiç vazgeçmedi.

Giysiler coxtar (etek), kutin (gömlek) ve pas (kuşak) gibi parçalardan oluşuyor ve Mayaların atalarının dünya görüşüyle ilişkili anlamları var.  Giysilerin nakışları ve dokuma çizgileri, desenleri, insanlarla doğa ve unsurları arasındaki ilişkiyi ifade ediyor.

Guatemala Tarihsel Aydınlatma Komisyonu tarafından hazırlanan bir rapora göre, 1960’dan 1996’ya kadar süren Guatemala İç Savaşı sırasında, tahminen 200.000 ölü ve kayıp olayının yüzde 80’inden fazlası Maya idi. Xejuyup da o dönemde ordu tarafından işgal edilmişti.

1982’de Perechú, futbol kulübünü kurduğunda ülke çapında da sivil savunma ve yerel devriye ekipleri kuruluyordu. Tüm erkek yetişkinler katılmaya zorlandı; Askere alınan kişiler arasında Perechú ve mevcut Xejuyup takımının diğer üyeleri de vardı.

Guatemala’nın yerli halkı yıllarca dikkat çekmemeye gayret etti. Ebeveynler, Maya dilini çocuklarına öğretmekten ve geleneksel kıyafetlerini giymekten kaçındı. Barış anlaşması imzalandığında ise ülke bir küreselleşme patlamasına maruz kaldı ve Guatemala Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen kıyafetlerle doldu. Bu yeni giysiler ucuzdu ve insanlar süratle geleneksel giysilerden uzaklaştılar. (Yerli kadınlar tarafından yapılan takım formaları da yaklaşık 270 dolara mal oluyor.)

Miguel, “Kostüm bir semboldür ve biz takım olarak büyük bir sorumluluk üstleniyoruz,” diyor.

The Newyork Times’da DANIELE VOLPE yazdığı makaleden özetle alınmıştır.

Fotoğraflar: DANIELE VOLPE