Her ne kadar birbirinin yerine kullanılsa da aslında iki terim birbirinden farklı.
“Küresel ısınma” ve “iklim değişikliği” terimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Bilimsel literatürde iklim değişikliği ve küresel ısınma farklı olgular olsa da ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır. Bu bağlantının en basit açıklaması küresel ısınmanın mevcut iklimimizdeki değişikliklerin başlıca nedeni olması.
Küresel Isınma Nedir?
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), küresel ısınmayı “dünya genelinde ve 30 yıllık bir süre boyunca ortalama hava ve deniz yüzey sıcaklıklarındaki artış” olarak tanımladı. Bir asırdan uzun süredir, küresel ısınmanın kesin nedenlerini ölçmek ve belirlemek için araştırmalar yürütülüyor.
İklim Değişikliği Nedir?
İklim uzun bir süre boyunca oluşan hava durumudur. İnsan kaynaklı küresel ısınmanın yarattığı iklim değişiklikleri uzun vadeli etkilere sahiptir ve olmaya da devam edecek. Bir zamanlar yakın gelecekte bir zamanda ortaya çıkacağı düşünülen bu etkiler, bugün giderek daha belirgin hale geliyor ve en belirgin olanı hava modellerindeki değişikliklerdir. Ancak tüm ekosistemlerde meydana gelen daha minimal değişiklikler de çok ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Küresel ısınma, doğal afetlerin hem yoğunluk hem de sıklık açısından “son on yıllarda katlanarak artışlar” göstermesiyle havayı daha vahşi ve daha istikrarsız hale getirdi. Orman yangınları, ölümcül sıcak hava dalgaları, kuraklıklar, seller, tropikal fırtınalar, kasırgalar, kar fırtınaları ve çığlar gibi “yüzyılda bir görülen” doğal afetler 1960’tan bu yana 10 kat arttı.21
Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre, son 50 yılda kaydedilen tüm afetlerin yarısı ve ilgili ekonomik kayıpların %74’ü sel gibi hava, iklim ve su tehlikelerinden kaynaklandı.
Havayı İklim Değişikliğine Bağlamak
Genellikle belirli bir aşırı hava olayını küresel ısınmaya bağlamak zordur. İklimdeki doğal değişkenlik özellikle bölgesel düzeyde hava modellerindeki kısa vadeli, yıllık değişikliklerden sorumludur. Ancak hava olaylarının daha uzun vadeli deseni, iklim değişikliğinin elini ortaya koyar.
Küresel ısınmaya atfedilebilecek şey daha sıcak okyanusların ve daha sıcak havanın kuraklık, sıcak hava dalgaları, fırtınalar, kasırgalar ve diğer aşırı hava olaylarının olasılığını ve yoğunluğunu artırdığı değişen bir iklimdir. Aşırı olayların atfedilmesi, söz konusu koşulların genellikle tarihsel emsalleri olmadığı göz önüne alındığında, kesinlikten çok olasılıklar meselesidir.
Ama mevcut aşırı hava olayları farklı yoğunluklara ve farklı atmosfer koşullarına sahip tarihsel olaylarla karşılaştıran bilim insanları küresel ısınmanın aşırı hava olaylarını kötüleştirmedeki rolüne ilişkin giderek daha titiz açıklamalar sunabiliyor.
Bilim camiası içinde iklim değişikliğinin tek bir aşırı olay üzerindeki etki düzeyi konusunda sıklıkla fikir ayrılığı yaşansa da insan kaynaklı iklim değişikliğinin öncü bir rol oynadığı konusunda sağlam bir mutabakat var.
görsel: tovfla / Getty Images
