Kalp kırıklığı neden bu kadar acı verir? Bilim cevabı biliyor

Bir araştırma kalp kırıklığının acısının sadece zihinde olmadığını açıklıyor

Aşık olmak içimizde yoğun hisler uyandırır ve genellikle bizi hem sersem hem coşku dolu yapar. Ama aşk bağlantısının kopması fiziksel olarak da acı verebilen bir olumsuz duygu akışını tetikleyebilir. Bu olumsuz duygular hormonlardan etkilenir. Vücuttaki stres hormonları kortizol, adrenalin ve noradrenalin artarken mutluluk hormonları serotonin ve oksitosin azalır. Bu “kalp kırıklığı hormonları” aynı zamanda insanların acı hissetmesine yol açan fiziksel semptomlara da neden olabilir.

İşte kalp kırıklığının neden genellikle acı verici olduğunun ardındaki bilgi bu.

İngiltere’deki Dr Fox Online Pharmacy’de tıp yazarı olarak çalışan Dr. Deborah Lee kalp kırıklığının bu kadar acı verici bir deneyim olmasının fizyolojik bir nedeni olduğunu ve semptomların sadece zihinde olmadığını söyledi.

Live Science’ye “Aşık olduğunuzda doğal bir hormon salgısı olur” dedi. Bunlar arasında ‘kucaklaşma’ hormonu oksitosin ve ‘iyi hissetme’ hormonu dopamin var. Ancak aşk sizden uzaklaştığında oksitosin ve dopamin seviyeleri düşer ve aynı zamanda stresten sorumlu hormonlardan biri olan kortizolün seviyelerinde artış olur.”

Lee’ye göre bu yükselen kortizol seviyeleri yüksek tansiyon, kilo alımı, akne ve artan kaygı gibi durumları arttırabiliyor.

Bir partnerle ayrılmak gibi sosyal reddedilmeler de fiziksel ağrıyla ilişkili beyin bölgelerini harekete geçiriyor. Bu konu Biological Sciences dergisinde 2011 yılında yayınlanan bir çalışmada belirtilmişti. Kısa süre önce “terk edilen” katılımcılara eski partnerlerinin bir resmi gösterilmişti. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları ikincil somatosensoriyel korteks ve dorsal posterior insula dahil olmak üzere genellikle fiziksel yaralanmayla ilişkili beyin bölgelerinin harekete geçtiğini buldu.

İngiltere’deki Çift Terapisi kliniğinde klinik psikoloji doktoru ve terapist olan Eric Ryden “Kalp kırıklığının nörobiyolojik etkileri göğüs ağrısı ve panik ataklar gibi kendi kendine oluşan fiziksel semptomlar ve hastaların kendilerini bayıltılmış veya ezilmiş hissetme gibi hissetme şeklindeki tanımlamalarıyla kanıtlandığı gibi, fiziksel acıya benzetilecek kadar yüksek seviyelere ulaşabilir” dedi . “Kalp kırıklığı fiziksel acı ile aynı sinirsel mekanizmalardan bazılarını içeriyor gibi görünüyor.

Lee genellikle birbirini dengeleyen sempatik ve parasempatik sinir sistemlerinin kalp kırıklığı sırasında birlikte aktive olabileceğini söyledi. Mayo Clinic Nöroloji Kurulu İncelemesine (Oxford University Press, 2021) göre sempatik sinir sistemi vücudun savaş ya da kaç tepkisinden sorumludur, kalp atış hızını ve nefes almayı hızlandırır, parasempatik sinir sistemi ise vücudun dinlenme halinden sorumludur. Lee kalp kırıklığı sırasında salgılanan hormonların sinir sisteminin bu iki bölümünü aktive ettiğini söyledi.

“Bu yollara yanıt veren beyin ve kalp, karışık mesajlar aldıkları için kafaları karışıyor. Bu kalbin elektriksel aktivitesinde bozulmaya ve daha düşük kalp hızı değişkenliğine neden olabilir. Bu, [Dergi] Psychoneuroendocrinology’deki araştırmaya göre, dulların eşlerini kaybettikten sonraki ilk altı ayda ölme risklerinin %41 daha fazla olmasıyla kanıtlanmıştır.” Frontiers in Psychiatry’de 2019’da yayınlanan bir makaleye göre ise genellikle düşük kalp hızı değişkenliğine sahip kişilerde yorgunluk, anksiyete, depresyon ve kötü uyku gibi semptomlar da görülür ve kalp hızı değişkenliği, depresif hastalarda klinik durumu değerlendirmek için kullanılabilir.

Kırık kalp sendromu

Nadir durumlarda kırık kalp hissi, takotsubo kardiyomiyopatisi veya kırık kalp sendromu olarak bilinen tıbbi bir durum olabilir. Mayo Clinic’e göre bu kalp rahatsızlığı yüksek düzeyde stres veya aşırı duygular, ayrıca ameliyat veya bazen fiziksel hastalık nedeniyle ortaya çıkar. Kalbin kan pompalama biçiminde geçici değişikliklere neden olur ve bazen kalbin daha sert pompalamasına neden olur, bu da genellikle göğüs ağrısı olarak deneyimlenir.

Evrimsel bir özellik mi?

Ryden kalp kırıklığı yıkıcı olabilse de romantik bağ kurmanın ve bu bağlar koptuğunda insanların yaşadığı acının, insanların hayatta kalmalarına yardımcı olmak için evrimleştiği bir özellik olabileceğini söyledi.

“Sosyal bağ kurmanın ve güvenli bağlanmanın hayatta kalma açısından önemi hakkında geniş bir literatür var. Kalp kırıklığının riski ve etkileri romantik bir partnerle güvenli bir bağlanma bulmaya yönelik motivasyonel bir dürtünün parçası olarak düşünülebilir.”

görsel: Getty Images

kaynak: live science