Gladyatörlerin Dövüş Alanı Bulundu

Adana’nın Kozan İlçesi’ne bağlı Dilekkaya Köyü’nde 4 bin dönüm alan üzerinde bulunan 2 bin yıllık tarihi Anavarza Antik Kenti’nde kazı çalışmaları sürerken, ilk kez gladyatörlerin vahşi hayvanlarla savaştıkları bir alan da bulundu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın en son 1 milyon liralık rekor bir ödenek ayırdığı kazı çalışmalarının başında bulunan Çukurova Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Fatih Gülşen, “Bilimsel kazılar tamamlandığında arkeoloji tarihine ve turizmi çok ciddi katkı sağlanacak” dedi.

Son 14 aydır aralıksız sürdürülen kazı çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Yrd. Doç. Fatih Gülşen, Anavarza Antik Kenti’nin 200 metre yükseklikte bulunan kalesi, hamamları, kiliseleri, zafer kapısı, su kemerleri, kaya mezarları, stadyumu, mozaikleri ve antik tiyatrosuyla Anadolu’nun en büyük antik kenti olduğunu söyledi. Antik kentteki çalışmaların devam ettiğini ve uzun yıllara yayılacağını aktaran Gülşen, “İsa’dan sonra 3’üncü yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun Perslere karşı kazanmış olduğu zaferin anısına yapılmış olan zafer takı bile, 22.5 metre uzunluğu ve 10.5 metre yüksekliğiyle çok görkemli duruyor” dedi.

Önemli İsimler Yaşadı

Anavarza’nın ‘yenilmez’ anlamı taşıdığını bildiren Yrd. Doç. Fatih Gülşen, şöyle devam etti:

“Kentte bugüne kadar yapılan çalışmalar, İsa’dan önce 19 tarihinde Anavarza’nın imparator Agustus tarafından yapıldığı gösteriliyor ama çok daha erken dönemlerde de bir yerleşim olduğunu biliyoruz. Antik çağın tek ve en büyük duble yolu burada bulunuyor. Bu yol tam 34 metre genişlikte ve 2 bin 700 metre uzunluğundaki bu antik cadde dünyanın ilk ve en eski caddesi olarak da litaratüre girdi. Caddenin her iki tarafı profillerle sonlanmış olup 1.5 metrelik büyük sütunlarla süslenmiş. Tespitlerimize göre antik caddede 700 civarında sütunun dikileceği öngörülmekte. Anavarza’daki antik kilise çok önemli. İsa’dan sonra 5’inci yüzyılda yapıldığını biliyoruz.

Daha da önemlisi bu kilise bir Roma tapınağının temelleri üzerine inşa edilmiştir. Bu kilise binasının da çok önemli bir aziz için yapılmış olduğunu düşünüyoruz. Kentte dünyada Dioskorides gibi eczacılığın babası olarak kabul edilen bir şahsiyet doğmuş, bine yakın farklı ilacı sadece antik kentte yetişen 50 civarında farklı bitkilerden yapmıştır. Dünyanın en ünlü şairlerinden birisi olan Opianus da burada yaşadı. Bu önemli kişilerin yetiştiği antik kentte, tarihin ilk üniversiteleri ya da üniversite niteliğindeki okulların bulunduğunu düşünüyoruz. Kazılarda bunların hepsi ortaya çıkacak. Antik kentteki tamamen tuğladan yapılmış hamam binası da bölgede ilk ısıtma sistemi örneğiyle öne çıkıyor.”

‘En Sağlamı Anavarza’

Toplam 4 bin dönüm alanda kurulan ve 220 metre yükseklikteki antik kalesiyle öne çıkan Anavarza’da yapılan bilimsel çalışmaların hem arkeoloji tarihine hem turizme ciddi katkı koyacağını aktaran Fatih Gülşen, şunları kaydetti:

“Anavarza’da çok önemli bir tarihi stadyum, kentin güney ucunda da bir amfi tiyatro var. Stadyum binası Anadolu’daki en büyük 3 stadyumdan biri. Bu binanın hakem gözetleme kuleleri, devasa granit sütunlardan oluşuyor. Stadyumlar dünyada ilk olimpiyatların yapıldığı yerlerdir. Bu spor organizasyonları da Anavarza gibi büyük başkentlerde yapılıyor. Henüz kazmaya başlamadığımız amfi tiyatro binası da kemerli ayaklar üzerine inşa edilen bir yapının oval kısmındaki düzlükte bulunuyor. Bu kemerli ayakların altında gladyatörlerin bulunduğu odalar, aslan ve kaplan gibi yırtıcı hayvanların olduğu mahzenler mutlaka kazılarla ortaya çıkartılacaktır. Anadolu’da bunun üç örneği var. Bu üç örnekten en sağlam olarak günümüze gelen örnek Anavarza’da bulunuyor. Kazılarla bu yapıyı ortaya çıkardığımızda, yıkılmış olan tüm bloklar restorasyon faaliyetlerinin ardından Anadolu’da bugüne kadar tüm planlaması ve işlemesiyle ortaya çıkarılan tek örnek bu olacak. Böylece merkez Roma’nın ötesinde, Anadolu gibi eyaletlerde bir amfi tiyatro nasıl çalışmaktadır, nasıl planlanmıştır, hangi yırtıcı hayvanlar gösterilerde kullanılmıştır, bu hayvanlarla veya gladyatörlerin kendi aralarındaki savaşları, bunun hangi araç ve gereçlerle yapıldığı ortaya çıkarılacak ve arkeoloji dünyasına kazandırılacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın denetiminde ve büyük katkısıyla yapılan çalışmalara Çukurova Üniversitesi ve Adana Valiliği çok ciddi destek sunuyor. Bu bilimsel çalışmalar hem arkeoloji tarihine hem turizme ciddi katkı koyacaktır.”