Eski volkanik kayıp dünya, Tasman Denizi’nin derinliklerinde keşfedildi

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden (ANU) bilim adamlarının liderliğindeki bir araştırma yolculuğunda,  biyolojik açıdan zengin bir manzarayı süsleyen, batık antik volkanik deniz tepelerinin kayıp dünyasıyla karşılaşıldı. Okyanus tabanından yaklaşık 3 bin metre yukarıya yükselen tepelere rağmen, bu zirveler hala Güney Pasifik’in 2 kilometre altında saklanıyor.

CSIRO harita ekibinden Dr. Tara Martin, “Deniz dağları, boyut ve şekil olarak birbirinden farklıdır ve bazıları keskin tepelere sahipken diğerleri eski volkanik aktivitelerden kalan küçük konik tepelerle,  geniş düz platolara sahiptir. Bu bölgelerin detaylı haritalarının olması, bu eşsiz deniz ortamlarını daha iyi yönetmemize ve korumamıza yardımcı olması açısından önemlidir ve gelecekteki araştırmalar için bir basamak oluşturur,” diyor.

Daha önce bilinmeyen bu bölge, Tasman Denizi’ndeki Doğu Avustralya Akımındaki besin düzeylerini incelemek için çıkılan 25 günlük bir görev sırasında, tamamen tesadüfen keşfedildi. Okyanus tabanını haritalayan yüksek çözünürlüklü sonar, büyük sualtı oluşumlarını yakaladı ve araştırmacılar da aynı zamanda fitoplankton aktivitesinde ve bölgedeki deniz hayvanı gözlemlerinde bir artış fark etti. Bölgenin daha fazla araştırılması hâlihazırda plan dahilinde, ancak araştırmacılar, yine de devasa boyuttaki deniz dağlarının nasıl oluştuğunu bildiklerine inanıyorlar.

Dr. Tara Martin, “Bu deniz dağlarının Avustralya ve Antarktika’nın ayrılmasıyla ilgili olduğundan eminiz. Bu, yaklaşık 30 milyon yıl önceydi. Avustralya ve Antarktika’yla Tazmanya’nın tamamı ayrıldığı için, yer kabuğunun altından büyük bir sıcak nokta oluştu ve bu yanardağları ortaya çıkardı. Bu da dünyanın omurgasını kırılmasına neden oldu. Böylece, tüm bu alanlar birbirinden ayrılmaya başladı,” diyor.

Ekip, yüksek çözünürlüklü kameralarla eski volkanların etrafındaki deniz tabanını filme almak ve bölgenin oluşumu hakkında daha fazla bilgi edinmek amacıyla kaya örneklerini toplamak için, Kasım ve Aralık ayları boyunca bölgeye geri dönmeyi planlıyor.

fotoğraflar: Araştırma gemisi Investigator/CSIRO