Dünyanın En Rüzgarlı 10 Yeri
Dünyanın en rüzgarlı yerini belirlemek rüzgar hızını nasıl ölçtüğünüze bağlıdır. Ortalama hıza sahip rüzgarların olduğu yerler nadiren ölçüde rüzgara maruz kalır. Rüzgar esintileri, özellikle kasırga sırasında yer seviyesinde ve gökyüzünde kaydedilir. Bu nedenle “rüzgarlı” demek oldukça belirsiz bir tanımdır. Yine de aşağıdaki yerlerin hepsi sürekli olarak fırtınalı olmalarıyla ünlüdür.
Dünyanın En Rüzgarlı Şehri: Wellington, Yeni Zelanda
Wellington ortalama rüzgar hızı ve kaydedilen en güçlü rüzgar esintisi nedeniyle genellikle dünyanın en rüzgarlı şehri olarak kabul edilir. Yıllık ortalamalar 5,5 ila 11,5 mil/saat arasında değişir; ancak, Kaukau Dağı’ndaki anemografın 27,3 mil/saat ortalama kaydetmişliği var. Bu bölgedeki rüzgarlara “Kükreyen Kırklar” denir çünkü şehir ekvatorun 40 ila 50 derece güneyinde yer alır. Bu batıdan esen fırtına kuvvetindeki akıntıların Pasifik Okyanusu’nu geçip dar Cook Boğazı tarafından sıkıştırılıp kıyıya vurarak tahribat yaratması için mükemmel bir konumdur. Kıyıda esintiye doğru eğilmiş bir insan figürünü tasvir eden “Rüzgarda Teselli” adlı bir heykel bile vardır.
En Hızlı Katabatik Rüzgar: Antarktika
Antarktika’daki rüzgarların ne kadar güçlü olduğunu söylemek zor çünkü aletler genellikle buz tutup bozuluyor ve bazen de donmayan aletler sert kutup havasında uçup gidiyor. Savrulan kar, ultrasonik rüzgar ölçerleri de kandırabiliyor. Her durumda Antarktika en hızlı katabatik rüzgar (eğim aşağı doğru esen rüzgar) için Guinness Dünya Rekoru’nu elinde tutuyor ve 1912’de Commonwealth Körfezi’ndeki Cape Denison’da kaydedilen bu hız 168 mph’ydi. Bölgenin yıllık ortalama günlük maksimum rüzgar hızı 44 mph’dir ve bu da fırtına kuvveti (39 mph’den fazla) olarak nitelendirilir.
Kaydedilen En Hızlı Rüzgar: Barrow Adası, Avustralya
Barrow Adası bir kasırga ile ilişkilendirilmeyen, kaydedilmiş en hızlı rüzgarla Guinness Dünya Rekoru’nu elinde tutuyor. 1996’daki Tropikal Siklon Olivia sırasında Batı Avustralya’nın kuzeybatı kıyısının bu bölümünde insansız bir hava istasyonu tarafından 253 mil/saat rüzgar kaydedildi. Siklonlar Pasifik’te oluşan kasırga benzeri fırtınalardır. Üç saniyelik bir ortalama Mount Washington’ın elindeki önceki rekoru deviren Barrow’un rekorunu belirledi.
ABD’nin En Rüzgarlı Zirvesi: Mount Washington, New Hampshire
1800 metre yüksekliğindeki Mount Washington, 20. yüzyılda kaydedilmiş en güçlü rüzgar hızı (1934’te kaydedilen 231 mph) rekorunu elinde tutuyordu. Artık rekor sahibi olmasa da Mount Washington ABD’nin en rüzgarlı yeri ve dünyanın en rüzgarlı yerlerinden biri olmaya devam ediyor. Washington’un da üyesi olduğu White Mountains birkaç fırtına yolunun kesiştiği noktada yer alıyor. Zirveler doğu rüzgarları için bir bariyer oluşturuyor ve genellikle Atlantik’ten gelen düşük basınç ile iç kesimlerdeki yüksek basınç arasında bir çatışmaya maruz kalıyor. Bu faktörler bir araya gelerek Mount Washington’ın zirvesinde yılda 100 günden fazla kasırga kuvvetinde rüzgarlar (120 km/saatten fazla) yaratıyor.
En Rüzgarlı ABD Şehri: Dodge City, Kansas
Amerika’nın en rüzgarlı yerlerinden bazıları Ortabatı’dadır. Chicago, Rüzgarlı Şehir olarak bilinir ama bu takma ad aslında yanlış yorumlanır. Kaynağı hava koşulları değil politikacılardır. Dodge City’nin Orta Batı’nın en rüzgarlı yeri olduğu düşünülmektedir. Bu sınır kasabasının ortalama rüzgar hızı 15 mph’dir. ABD’de daha yüksek ortalamalara sahip yerler vardır, ancak burası önemli bir nüfusa (yaklaşık 27.000 kişi) sahip en rüzgarlı yerdir.
Avrasya’nın En Rüzgarlı Şehri: Bakü, Azerbaycan
Kuzey rüzgarları Bakü’yü yazın serin tutar ve güney rüzgarları kışın ısıtıcı bir etkiye sahiptir. Azerbaycan’ın başkenti Bakü, Rüzgarlar Şehri olarak bilinir. Antik çağda bu isim “vurucu rüzgar şehri” idi. Haziran’dan Nisan’a kadar rüzgar hızları ortalama 17 km/saatten fazladır. Bakü’nün esintileri iki kaynaktan gelir: Hazar Denizi’nden esen, bazen fırtına şiddetine ulaşan soğuk rüzgarlar ve karadan şehre doğru hareket eden daha sıcak rüzgarlar. Daha soğuk rüzgarların yaygınlığına ve kışın onlarla birlikte gelebilen rüzgar soğukluğuna rağmen Bakü esintili hava modellerinden faydalanır. Şehrin kirlilik sorunu da var ancak sürekli esen rüzgar havayı temizliyor. Hiçbir şey bu esintileri engelleyemez çünkü Bakü deniz seviyesinden yaklaşıl 30 metre aşağıda.
Kanada’nın En Rüzgarlı Şehri: Saint John’s, Newfoundland ve Labrador
Saint John’s, Newfoundland ve Labrador’un başkentidir ve kasaba hava durumuyla ilgili en iyileriyle ünlüdür. Ortalama yıllık rüzgar hızı (en fazla 13 mph) ve 30 mph’den fazla esen rüzgarlar (yılın yaklaşık 50 gününde kaydedildi) ona “Kanada’nın en rüzgarlı şehri” unvanını kazandırdı. Newfoundland merkezi Kanada’nın büyük şehirleri arasında en sisli, en bulutlu, en yağmurlu ve en karlı olanlardan biridir. Saint John’s’daki rüzgar soğukluğu kış aylarında sorun olabiliyor.
Avrupa’nın En Rüzgarlı Ülkesi: İskoçya
İskoçya’nın Avrupa’nın en rüzgarlı ülkesi olması bilgisinin kaynağı hayli ilginç. İskoç bir dondurma şirketi olan Mackie’s fabrikasını işletmek için rüzgar enerjisi kullandığını ve bu fabrikanın “Avrupa’nın en rüzgarlı yerinde” bulunduğunu söyleyen bir reklam kampanyası yürüttü. İngiltere’nin Reklam Standartları Kurumu bu iddiayı reddetti ve Mackie’s’den bunu kanıtlamasını ya da reklamları kaldırmasını istedi. Dondurma üreticisi daha sonra İngiliz bilim insanlarından verileri topladı ve iddialarının doğruluğunu kanıtladı. İskoçya’da ortalama rüzgar hızı 16 ila 29 km/saat arasındadır ve en güçlü rüzgarlar Batı İskoçya’da meydana gelir. Bazı kıyı bölgelerinde yılda 25 gün fırtına kuvvetinde rüzgarlar görülür. En güçlü rüzgarlar kış aylarında meydana gelir ve Atlantik’teki çöküntülerden kaynaklanır.
Güney Amerika’nın En Rüzgarlı Yeri: Patagonya Bölgesi, Şili ve Arjantin
Yeni Zelanda gibi, Güney Amerika’nın Patagonya bölgesi de Kükreyen Kırklar’dan etkilenir. Şili’deki Punta Arenas ve Arjantin’deki Rio Gallegos şehirleri bu güçlü rüzgarların hedefidir. 46. paralelin altındaki dünyanın en büyük şehri olan Punta Arenas okyanusa yakınlığı sayesinde aslında ılıman sıcaklığını korur. Ancak burası o kadar rüzgarlıdır ki yetkililer, insanların aşırı rüzgarlar sırasında tutunacak bir şeyleri olsun diye bazı binaların arasına ipler germiştir. 128 km/saat hızındaki rüzgarlar özellikle yaz aylarında sıklıkla görülür.
En Hızlı Kasırga Rüzgarları: Tornado Alley, Oklahoma
Kasırga aktivitesi sırasında kaydedilen en yüksek rüzgar hızlarının çoğu Oklahoma’daydı. Bunlara Oklahoma Şehri’nin bir banliyösü olan Bridge Creek’te meydana gelen ve gökyüzünde yaklaşık 482 km/saat hıza ulaşan 1999 kasırgası da dahil. Doppler radarıyla ölçülen bu rekor Oklahoma’daki bir diğer kasaba olan Red Ro’ya ait önceki havadan rüzgar hızı rekorunu kırdı. 2013’te Oklahoma City yakınlarındaki El Reno kasabasında meydana gelen bir başka kasırga yaklaşık 5 km genişliğindeydi ve rüzgarları 482 km mil/saat hıza yaklaşıyordu. Dünya Meteoroloji Örgütü, Doppler hız ölçümlerini resmi olarak kabul etmediğinden Barrow Adası hala kaydedilen en hızlı rüzgar hızı rekorunu elinde tutuyor. Aletlerin kasırgalara dayanması,doğru ölçümler yapması çok zordur.
görsel: Westend61 / Getty Images
treehugger