Dünyanın En İlginç Paraları
Merkezi Londra’da bulunan uluslararası müzayede şirketi Spink’in danışmanı, ünlü nümismat Mehmet Tezçakın, dünya tarihindeki en ilginç paraları seçti.
Klasik paraların üzerinde liderlerin portreleri ile birlikte ülkenin sanatını, kültürünü yansıtan motiflere yer verildiğine dikkat çeken Tezçakın, bu çerçevenin oldukça dışına çıkan ilginç örneklere de zaman zaman rastlamanın mümkün olduğunu söyledi.
İşte esrar kokusundan mamut fosili parçasına kadar birbirinden ilginç paralar.
1 – En eski banknot
Bilinen en eski banknot, 1380’lerde Çin’in Tang Hanedanı tarafından kullanılmış. Avrupa’nın 17. yüzyılda banknotları kullanmaya başlamasından 300 yıl kadar önce kullanılmaya başlanan bu özel not kâğıtları (Çin’in Kuan notları), bugün dünyanın bilinen en eski banknotları konumunda.
2 – Ahşap banknot
1. Dünya Savaşı’ndan sonra büyük bir finansal krizin içine giren Almanya, “acil durum parası” olarak resmi olmayan bir para birimi geliştirdi. Böylelikle, değeri oldukça düşen Alman Markı’nın yerine, ağaç ve alüminyum parçalarından oyun kartlarına kadar her şeyin üzerine baskı yaparak, para olarak kullanmaya başladılar.
3 – Moğollar’ın konuşan parası
2007 yılında piyasaya sürülen Moğollar’ın 500 Tugrik’lik madeni paraları resmen “para konuşur (money talks)” ifadesini yansıtır. Üzerinde eski Amerika başkanı John F. Kennedy’nin resminin bulunduğu parada ufak bir düğme vardır ve bu düğmeye basıldığında başkanın ünlü “Ich bin ein Berliner” sözü duyulur. Para piyasaya sürülür sürülmez koleksiyoncular tarafından toplandı.
4 – Toplama Kampı Parası
Naziler tarafından üretilen bu banknot, günümüzde Çek Cumhuriyeti sınırlarında bulunan Theresienstadt Toplama Kampı’nda kullanılmak amacıyla basıldı.
5 – Bol Sıfırlı Para
Zimbabve’nin II. Kongo Savaşı’na girmesinden hemen sonra ülkedeki hiper enflasyon, Kasım 2008’de zirve yaptı ve enflasyon yüzde 79,6 milyar oldu. Tam da bu sıralarda üzerinde 14 (yazıyla on dört) sıfır bulunan 100.000.000.000.000 Zimbabve Doları piyasaya sürüldü.
6 – Kafası Olmayan Para
1997 yılında ise Afrika ülkesi olan Zaire’de diktatör Joseph Mobutu’nun rejiminı yıkan yönetim, yeterince para bulunmadığından eski rejimin 20.000 Zaire’lik banknotlarını Mobutu’nun resmindeki kafa kısmını keserek kullanmaya devam etme kararı almış.
7 – Köpek Balıklı Para
15 takım adadan meydana gelen Güney Pasifik ülkesi, Yeni Zelanda’ya bağlı olmasının etkisiyle geçmişte Yeni Zelanda Doları kullansa da, bugün Polinezya kültürünü yansıtan çok renkli ve canlı banknotlara sahip. Resimde görüldüğü üzere bu 10 dolarlık banknotta, köpek balığına binen deniz kızı var.
8 – Dünyanın En Güzel Parası
Dünyadaki tüm para koleksiyoncularının ortak görüşüyle en güzel banknot olarak Kosta Rika parası seçilmiştir. Kosta Rika’nın 1989 yılında piyasaya sürdüğü 5 Colones’i adeta çerçeveletilip asılacak güzelliktedir.
9 – Benin’in Esrarlı Frankı
Benin’in Esrarlı 100 Frank’ı: Dünyada esrarı ilk kez bir gümüş madeni para üzerine 2010 yılında Benin Cumhuriyeti basmıştır. Para üzerinde bulunan yeşil hint keneviri motifinin üzerinde parmağınızı sürttüğünüzde parada bulunan sentetik katkı maddeleri ortama esrar kokusu yaymaktadır.
10 – Gine Parasındaki Tito
Tito’nun resmi Gine parasında: Her ülke parasında kendi liderinin fotoğrafını kullanırken, tarihte yabancı bir liderin portresi sadece Gine parasında kullanılmıştır. Gine Hükümeti’nin aldığı kararla, 1980 yılında piyasaya sürülen 500 Sylıs’ın üzerinde, yaptığı yardımlardan dolayı Yugoslavya Devlet Başkanı Tito’nun portresi kullanılmıştır.
11 – Bakire Eşler
Swaziland’da 1974 yılında basılan 1 Lilangeni’nin üzerinde ise Kral II Sobhuza’nın bakire eşlerinin göğsü açık fotoğrafları yer almaktadır. Kral II Sobhuza’nın 70 eşi 210 çocuğu, binin üzerinde de torunu olduğu bilinmektedir.
12 – Çingene Kadın
1934 yılında Meksika’da basılan 5 Pezo’nun üzerindeki “Çingene Kadın” portresinin dönemin liderlerinden birinin metresine ait olduğu söylentisi yaygındır.
13 – En Bol Sıfırlı Para
Bu paranın değeri rakamla değil de yazıyla hem de kısaltma olarak yazıldığından Avrupa’daki en bol sıfırlı para olarak Yugoslavya’da 1994 yılında piyasaya sürülen 500.000.000.000 Dinara kabul görmektedir.
14 – Albert Einstein
1952’te İsrail’ in ilk başbakanı David Ben-Gurion, Albert Einstein’a, paralarının üzerinde resminin bulunmasını teklif etti. Einstein teklifi reddetse de İsrail yine de Einstein’ı onurlandırmak istedi ve 1968’de İsrail Merkez Bankası ilk para birimleri olan lirotu yaratırken 5 lirotun üzerinde Einstein’a yer verdi.
15 – George Best İmzalı
Bu 5 poundun özelliği, üzerinde Manchester United’ın Kuzey İrlandalı futbolcusu George Best’in resminin ve imzasının bulunması. Futbolcunun Kasım 2005’teki ölümü üzerine 2006 yılında Ulster Bankası tarafından basılan banknotla futbolcu ölümsüzleştirilmek istendi.
17 – Palau’nun Sulu Madeni Parası
Papua Yeni Gine’nin kuzeyinde bir okyanus ülkesi olan Palau, 2008 yılında, Aziz Bernadetta’nın Fransa’nın Lourdes kentindeki 150. doğum günü şerefine özel bir hatıra parası bastırdı. Bu paranın en orijinal yönü, üzerindeki özel bölmede Lourdes’ten gelen su bulunması.