Dünyanın Bilinen En Eski Ekose Kumaşı Bir İskoç Bataklığında Keşfedildi
Bu kareli kumaşların uzun ve gururlu bir geçmişi var. Düz bir zemin üzerine farklı renklerde bir dizi çapraz çizgi, aileye veya askeri birliklere özgü benzersiz desenler yaratıyor. Resmi ekoseler (hem eski hem de yeni) İskoç Tartan Siciline kayıtlıdır. Uzmanlar, ekosenin tarihinin en az 15. yüzyıla kadar uzandığına ve 18. yüzyıldan itibaren İskoç isyanının sembolü haline geldiğine, hatta İngiliz yasalarına göre suç sayıldığına inanıyor. Kumaş tarihin en geçici eserlerinden biri olsa da bazen şans olağanüstü bir koruma sağlayabilir. Yakın zamanda bir yayla turba bataklığında keşfedilen bir ekose parçası, terzilik geçmişine bir pencere açtı ve şu anda bunun var olan en eski ekose olduğu düşünülüyor.
Kumaş parçası, İskoçya’nın Glen Affric dağlık bölgesindeki bir turba bataklığından çıkarıldı. Liflerin test edilmesi, kumaşı renklendirmek için yeşil, sarı ve kırmızı doğal boyaların kullanıldığını ortaya çıkardı. Bu tür boyalar çivit otu, çivit mavisi ve diğer doğal malzemelerden yapılabilir. Daha fazla test, yaşının 500 yaşında olduğunu ortaya çıkardı. Ekose 16. yüzyılda dokunmuştu ve İskoç Ekose Otoritesi’nden Peter MacDonald’a göre “Muhtemelen 5. James, İskoç Kraliçesi Mary veya 6.James’in saltanatına tarihleniyor.”
Smithsonian Dergisi’nin bataklık cisimleri hakkındaki yazısına göre, “Binlerce yıl boyunca, sphagnum yosunu katmanları birikiyor ve sonunda tamamen yağmur suyuyla beslenen bir kubbe oluşturuyor. Yükselmiş bir bataklık az miktarda mineral ve çok az oksijen içerir, ancak bol miktarda asit içerir. Buna Kuzey Avrupa’daki düşük sıcaklıkları da ekleyince harika bir buzdolabına sahip oluyorsunuz.” Aynı faktörler tartanın organik malzemelerinin korunmasına da katkıda bulundu. Ancak tartan artık yeniden hayat buldu. Edgar Evi’ndeki tartan tarihçileri ve tasarımcıları, tartanı modern duyarlılıklara göre yeniden yaratmak için işbirliği yaptı. Bu tarihi kıyafet muhtemelen bir iş kıyafeti olsa da günümüzün modern yorumlarını giymenin sayısız yolu var.
[BBC]
FOTOĞRAF: Alan Richardson Pix-AR, V&A Dundee