Kış aylarında yapılan hava tahminlerinde donan sis uyarıları görmek doğaldır. Peki bu terim tam olarak ne anlama geliyor? Sis genellikle su kütlesi ya da nemli toprak gibi sıcak ve nemli bir yüzeyin üzerinde soğuk hava olduğunda oluşur. Ama donmuş sis hava sıcaklığı donma noktasının altına düştüğünde ve sisteki su damlacıkları aşırı soğuduğunda oluşur.
Aşırı soğumuş su damlacıkları donabilecekleri bir yüzeyle temas edene kadar sıvı halde kalır. Bu nedenle, donan sise temas eden herhangi bir nesne buzla kaplanır ve genellikle muhteşem manzaralar yaratır.
İngiltere Meteoroloji Ofisi bu fenomeni “Sıvının donacağı bir yüzeye ihtiyacı vardır. Sisi damlacıkları yüzeylerde donduğunda tüylü buz kristallerinden oluşan beyaz bir tortu oluşur. Buna kırağı denir; kırağı bir donan sisi özelliğidir ve genellikle rüzgara maruz kalan dikey yüzeylerde görülür” şeklinde açıklıyor.
Donan sis hava sıcaklığının donma noktasının altına düştüğü her yerde meydana gelse de yaygın olarak dağlık alanlarda görülür ve atmosferden ısı kaçtığında geceleri oluşma olasılığı daha yüksektir. Batı ABD’de, donan sis genellikle dağ vadilerinde meydana gelir ve “bulut” anlamına gelen Shoshone (“payinappih”) kelimesinin İngilizceleştirilmiş hali olan pogonip olarak adlandırılır.
Donan sis meydana geldiğinde yollarda buz birikmesine (kara buz olarak da bilinir) neden olabilir ve tehlikeli sürüş koşulları yaratabilir. Sürücüler zemin yalıtımı olmadığından ilk önce donacakları için köprülerde ve üst geçitlerde özellikle dikkatli olmalıdır. Bu tür koşullarda her zaman yavaş sürmeli ve araçlarınız ile diğerleri arasında bolca mesafe bırakmalısınız. Geçiş bölgelerinde, örneğin güneşten sise doğru seyahat ediyorsanız özellikle dikkatli olmalısınız.
Donan sis herhangi bir yüzeyde donacağından genellikle elektrik hatlarında birikir ve buna uzun süre maruz kalınırsa elektrik kesintilerine neden olur. Uçaklar da donabilir ve buz çözme prosedürleri gerçekleşene kadar uçuşlar iptal edebilir veya gecikmeler yaşanabilir. Donan sis yayalar için kaldırımları kaygan, tehlike yerler haline dönüştürebilir.
Donma sisi su damlacıkları yerine minik kristallerden oluşan buz sisi ile farklılık gösterir. Buz sisi oluşması için belirli koşullar gereklidir. Hava sıcaklığı donma noktasının çok altına düşmeli ve nem oranı %100’e yakın olmalıdır. Buz sisi oluşması için sıcaklığın genellikle 14 derece Fahrenheit veya daha soğuk olması gerekir. Bu nedenle kutup veya arktik bölgelerin dışında nadiren görülür.
görsel: ImageJournal-Photography / Getty Images
treehugger
