Dairesel Yapılar Yeniden Hayatımıza Giriyor

Dikdörtgen bir evde yaşamamız gerektiğini kim söylüyor?

Aslında mimarlık tarihi incelendiğinde pek çok kültürde evlerin tabanının yuvarlak olduğunu görürüz. Ve son zamanlarda enerji tasarrufuna önem veren ya da yeşil ev sahibi olmak isteyenler bu mimari tarzı yeniden canlandırıyor.

Image via Skydome Pro

Hogan, a traditional Navajo clay home. Photo credit: George Burba / Shutterstock

Peki, yuvarlak mimariyi bu kadar çekici yapan nedir?

Mimar Charles Deaton, “Eğer insanların köşeleri yoksa kutular içinde yaşamamalıyız,” diyor. 1963’te Deaton yalnızca konut yapımıyla ilgilendi – kendisi için Sculptured House adını verdiği dairesel yapı. Yapı, Woody Allen’in bilimkurgu komedisi Sleeper’da da kullanıldı. Deaton dairesel ev fikrinin taşıyıcısıydı ancak zaten yüzyıllar boyunca mimarlar bunu yapmıştı.

360 House by 123DV. Image via Hannah Anthonysz

gloo. Photo credit: Smit / Shutterstock

On altıncı yüzyılda Yunan ve Roma tapınaklarından etkilenen mimar Andrea Palladio, çemberin en mükemmel şekli olduğunu fikrini saplantı haline geldi. Vitruvius’un kavramlarından yola çıkarak, Palladio’nun yuvarlak mimarisinin dengeyi ve ahengi örneklendirdiği ve bunun uzun zaman boyunca mimarları etkilediği düşünülüyordu.

Hakka tulou structure in Taiwan. Photo credit: Richie Chan / Shutterstock

Fakat yerel mimariye işlevi ve verimliliği açısından bakmak, bu evlerin neden uzun süre hüküm sürdüğünün gerçek hikayesini anlatıyor.

Göçebe çadırı olan Yurt, bir Hogan veya kutuplardaki bir igloo olsun, kültürler belirli nedenlerle yuvarlak yapılar inşa ettiler. Dairesel evlerde kare evlere göre daha az malzeme kullanıyordu, kaynakları kıt olan ve fazladan emek ve enerji harcamak istemeyen halklar için yuvarlak evler cazip bir seçenekti.

ecorated tipis in Utah. PaPhoto credit: Petr Podrouzek / Shutterstock

Yuvarlak evler kötü hava koşullarına daha dayanıklı. Kavisli çatıları onları rüzgâra karşı da dayanıklı hale getiriyor. Rüzgâr, köşelerden yüklenmek yerine dairesel yapı çevresinde dolaşabileceğinden, bu evler özellikle kasırgalar ve hortumlara karşı dirençlidir. Ve düzinelerce noktadan birbirine bağlanarak güçlü bir destek sistemi oluşturan dairesel evlerin ekstra yapısal gücü ve esnekliği vardır.

J. Mayes Residence by Don Erickson. Images via Anarachitectures

Sıcak havalara gelirsek, dairesel duvarlar buna da olumlu etki ediyor. Dairesel yapı % 20 daha az dış duvar alanı demektir ve bu da ısıtma ve soğutma faturalarını otomatik olarak azaltılır aynı zamanda doğal hava akışıyla çöl iklimlerinde bile konfor anlamına gelir.

Asıl soru şu: Neden dairesel evler bu kadar faydalıyken köşelilerde ısrar ediyoruz?

House O by Penda Studio. Image via Dezeen

kapak fotoğrafı: Interior of Yurt in Almaty, Kazakistan, Almatı’da bir Yurt’un iç görüntüsü.  Pikoso.kz / Shutterstock

mymodernmet