Bilim İnsanları Yara İzlerini Durduran Yeni Bileşikler Geliştirdiler
Avustralya’da bilim insanları, ilk etapta yara izlerini durdurduklarını iddia ettikleri yeni bileşikler geliştirdiler.
Bileşiklerin işi, yara izi oluşumuyla sonuçlanan çapraz bağlanmanın yara iyileşmesinde kolajen sağlayan lizil oksidaz adı verilen bir enzim durdurmak.
Şayet yaralanmışsanız, büyük ya da küçük, muhtemelen bir yara iziyle sonlandıracaksınız. Yara izleri, her şeyden önce yara iyileşmesinin doğal sonucudur ve bunu önleyen birkaç tipik yöntem var. Şimdiye dek böyleydi. Batı Avustralya Üniversitesi, Fiona Wood Vakfı ve Royal Perth Hastanesi Yanık Ünitesi’nden bir araştırma ekibi, yakın zamanda ilk etapta oluşmaya başlayan yara izlerini durduran bir bileşikle ortaya çıktılar.
American Chemical Society’nin bir toplantısında araştırmayı sunacak olan Dr. Swaminathan Iyer, “Geliştirilen tedavi, yanıklar, keloid ve Dupuytren kontraktürü, el deformitesi olan hastaların ihtiyaçlarına odaklandı. Bu hastaların hareketlerini kısıtlayabilen yara izleri var. Onlar için mevcut hiçbir tedavi yok ve biz bunu değiştirmek istiyoruz, ” diyor.
Doğal yara izi sürecinde, bir Dupuytren hastadan gelen fibroblastlardaki kolajen proteinleri (yeşil) birbirine çapraz bağlanır. (Fotoğraf: Iyer Lab)
LOX İNHİBİTÖRLERİ
ABD’de her yıl tahminen 250 bin hasta keloid yanı sıra kötü yara izlerinin çeşitli türlerinin tedavisi görüyor. Iyer ve meslektaşları bunu önlemek için lizil oksidaz veya LOX adı verilen durdurulabilir bir enzimin bileşikleri üzerinde çalıştı. Yara izinin şekillenmesi sırasında bu enzim çapraz yara iyileşmesinde rol alan kolajeni etkinleştirmek için bulunur, bu da yaza izi oluşumuna yol açar.
Yani ekip, bir “kavanozdaki yara” modeli kullanarak test ettiği yeni ve son derece seçici küçük moleküllerle ortaya çıktı.
Yara izi oluşumunu taklit eden bu teknik, fazladan üretilebilen ve salgınan kolajenin bir petri kabında skar dokusundan insan fibroblastları dâhil eder.
Çalışmaları için ekip, keloid ve yara dokusu olan hastalardan alınan kültürlere LOX inhibitörleri ekledi ve biyokimyasal ve immünohistokimyasal analizi ile kombinlediği 2-foton mikroskopi görüntüleme yöntemini kullanarak değişiklikleri tespit etti.
“Ön veri güçlü şekilde göstermektedir ki, lisil oksidaz inhibisyonu kollajen mimarisine değiştirir ve deride bulunan normal yapıyı eski haline getirir,” diyen Iyer, birkaç yıl içinde buluşun insanlar üzerinde test edilmesini umuyor.