Beluga Balinaları Neden Baloncuk Üfler?

Hayvan davranışlarının en ilginç olanlarından biri 2 ton ağırlığındaki Beluga balinalarının sevimli kabarcıklar üflemesidir. Onlar bunu neden mi yapıyor? Öğrenmek için, araştırmacılar tam sekiz yıl harcayarak 11,858 baloncuk hareketi üzerinde veri topladılar. Bu, memeli deniz hayvanlarının bu formu üzerine en kapsamlı çalışma.

Toronto yakınlarında Marineland Parkı’ndaki belugaları gözlemleyen biyolog Michael Noonan ve öğrencileri semantik bir kabarcık türü keşfettiler. Balinalar bir şeyden ürktükleri zaman hava delikleri sayesinde kabarcıkları büyük patlamalarla dışarı salıyordu. Yan yana yüzen çiftlerin çıkardıkları kabarcık akışlarını yayınladılar ve görünüşe göre, kambur balina çiftlerinin öfke gösterisine dönüşen kabarcıklarının aksine arkadaşlık ruhuyla davranıyorlar. Belugalar, halka şeklinde kabarcıklar da çıkarıyorlar ama onları daha ciddi sebeplerle yapıyorlar: Erkekler genellikle ilkbaharda üreme dönemi gelince halka şeklinde kabarcıklar çıkarıyorlar. Yazları, erkekler tekrar halka kabarcıklar çıkarıyor, onların şekillerini değiştirmek için daha sert hareketler yapıp halkaları yüzdürüyorlar. Noonan bu durumu “Belugalar kendi oyuncaklarını üreten bir tür,” diye açıklıyor.

Tuhaf davranışlar yalnızca belugalara özgü değil. Current Biology dergisinin son sayısında konuya ilişkin bölümünde, maymunlar, kuşlar, sürüngenler ve hatta böceklerin de benzer davranışlara sahip olduğu söyleniyor. Ama bu hayvanlar genellikle asılarak, güreşerek ve kovalayarak eğleniyor ve bu faaliyetler onların hayatta kalma becerilerini geliştiriyor. Buna karşılık, su altında nefes alan memeli için pek çok sebep var. Noonan, nefesini tutan bir hayvan için havadan daha değerli bir şey olmadığını, söylüyor.

En olası izahat, Belugaların sıkılıyor olması. Onlar doğada, büyük mesafeler alıyor ve derinliklere dalıyor. Bir parkta ise, dünyaları sınırlandırılıyor.

Tennessee Üniversitesi’nden Prof. Gordon Burghardt “Tutsak hayvanlar bir sürü normal uyarandan mahrum” diyor ve bu durumun onları normalde yapmayacakları iletişim biçimlerine girmeye zorladığını belirtiyor. Ama Noonan bundan daha fazlası olduğu inancında. Noonan’ın argümanına göre belugalar aynı insanların dans etmesi ya da resim yapması gibi bir duyguyla kabarcıkları çıkarıyorlar: Dünya ile ilişkideler ve doğuştan gelen meraklarıyla bu hareketi yapıyorlar.

Noonan, onların da bizim gibi memeli olduğunu ancak bunun aynı zihinsel yapılarak sahip olduğumuz anlamına gelmeyeceğini ve aksi kanıtlanana kadar farklı olduğumuzdan çok benzer olduğumuzu düşünebileceğimizi söylüyor.