Avrupa’nın Yeşil Başkenti Ljubljana’nın Başarısı
Avrupa Yeşil Başkent ödülü, çevresel başarılarının takdiri olarak her yıl bir Avrupa şehrine veriliyor. 2016’da bu ödülün sahibi Slovenya’nın başkenti Ljubljana oldu.
Avrupa nüfusunun 2/3 ‘ünden fazlası şehirlerde yaşıyor. Bu nedenle toplumun mücadele ettiği çevresel sorunların çoğu da kentsel yaşam ve alanlardan kaynaklanıyor. Avrupa Yeşil Başkent ödülü, bu konuda çaba sarf eden şehirleri ödüllendirmek, iyi uygulamaların Avrupa içerisinde yayılmasını sağlamak ve diğer şehirleri bu uygulamalara özendirmek amacıyla veriliyor. Verildiği şehre de itibar kazandırarak turistik gelirlerini artırırken, insanların yaşamak ve çalışmak istedikleri bir şehir haline getiriyor.
Ödüle sahip olabilmek için her yıl farklı ülkelerden pek çok şehir başvuruda bulunuyor. Ödül ilk verildiği 2010 yılından bu yana 6 şehre verildi. Avrupa Yeşil Başkenti unvanı, 2011’de Hamburg, 2012’de Vitoria-Gasteiz, 2013’de Nantest, 2014’de Kopenhag ve 2015’de Bristol şehirlerinin oldu. Komisyon, iklim değişikliğini azaltmaya olan katkısı, toplu taşıma, atık üretim ve yönetimi, ortam hava kalitesi ve eko-inovasyon ve sürdürülebilir istihdam gibi başlıklarda yaptığı değerlendirmeyle verdiği yeşil başkent ödülünü 2016 yılında ise Ljubljana kazandı.
Ljubljana’yı yeşil başkent ödülü sahibi yapan özellikleri ülkemizdeki şehir yönetimlerine de yol gösterecek nitelikte. Şehri yönetenler son yıllarda birçok yer altı otopark tesisini kullanıma açtı. Yer altı otoparklarının artmasının yanı sıra arabaların şehir içindeki rollerini de sınırlayacak kimi önlemler alındı. Bu önlemler 2011 yılından itibaren şehir trafiğinin %11 azalmasına yardım etti.
Kentteki araba kullanımının azalmasıyla birlikte bisiklet kullanımının da hızla artması ve yakın tarihte 2 katına çıkması öngörülüyor. Şehir yönetimi de bisiklet kullanımı artırmak için çeşitli imkânlar yaratıyor. Kentteki bisiklet kiralama sistemiyle halk bir saatin altındaki bisiklet kullanımı için herhangi bir ücret ödemiyor. Bu bir saatlik süre dolduğunda isteyen kiralamış olduğu bisikleti yakınındaki bir bisiklet istasyonunda takas ederek ucuz yolculuk edebiliyor. 1 saatin üzerindeki kullanımın ücreti de 1 euro gibi sembolik bir rakamdan başlıyor.
Avrupanın yeşil başkentinde bisikletin haricinde bir ulaşım seçeneği düşünürseniz eğer buharla çalışan, golf arabalarına benzeyen ve 5 yolcu kapasiteli olan kavalir elektrikli arabalarını hop-on hop-off sistemi ile kullanarak şehir merkezinde bütün gün ücretsiz dolaşabilirsiniz.
Ljubljana’ya yeşil başkent unvanını kazandıran sadece ulaşımla ilgili yaptıkları değil elbette. Şehir yönetimi, önümüzdeki birkaç yıl içinde enerji ve atık yönetimi ile başa çıkmak için bir dizi hedef belirledi. Şehirde 2020 yılında enerji ihtiyacının dörtte birinin yenilenebilir enerji ile karşılanması düşünülüyor. Şehir, 2020 yılına kadar arz ettiği enerjinin 1/4’nin yenilenebilir enerji olmasını istiyor; Aynı tarihe kadar karbon salınımını da %20 oranında düşürmeyi de. Ayrıca şehirdeki yaygın çöp bidonları sayesinde 2014 yılındaki atıkların üçte ikisi geri dönüşüme kazandırıldı.