3.500 gönüllü bilim insanı, 200 yıllık notları çözmek için 4 yıl harcadı

Keşifleriyle bilim tarihine kazınan bir isim olan Sir Humphry Davy yeni bir ışıkla gün yüzüne çıktı. Kimya ve buluşlardaki takdir edilen başarılarının ötesinde gizli bir hazinesi dünyayla buluştu: şiir. Evet, gizlice kaleme aldığı şiir, onun bilimsel başarılarını belgeleyen aynı defterlerin içinde saklanıyordu.

The Guardian’ın haberine göre, Lancaster Üniversitesi araştırmacıları bu gerçeği keşfettiklerinde büyük bir heyecan yaşadı. İki yüzyılı aşkın bir süredir gizli kalan yüzlerce şiir devrim niteliğindeki elektrokimyasal deneylerle dolu sayfaların arasındaydı.

Sir Humphry Davy (1778-1829) herkesten daha fazla kimyasal element keşfetti. Başarıları onun nispeten mütevazı bir kökenden başlayarak toplumun saflarında yükselerek Kraliyet Cemiyeti’nin Başkanı olmasını sağladı.

Bu edebi keşfe liderlik eden İngiliz profesörü Sharon Ruston ilgi çekici bir tablo çiziyor. Ruston Guardian’a “Şiir her yerdedir” dedi. “Adamın kendisi ve bazı şeylerin üstesinden gelmeye çalışırken düşünce süreçleri hakkında gerçek bir fikir ediniyorsunuz.”

Davy’nin zamanla solmuş defterleri büyüleyici bir ikiliği ortaya çıkarıyor. Kimyasal formüller ve deneysel anlatımların ortasında kır çiçekleri gibi filizlenen şiirler, onun bilimsel araştırmaları ile şiirsel düşüncelerinin birleşimini sergiliyor.

Ruston konuyu şöyle açıkladı: “Azot oksit veya galvanizm hakkında yazıyor. Ama aynı zamanda şiir dizeleri de var. Onun için bu iki şey aynı anda oluyor.”

Davy’nin Avrupa turu notları antik kalıntılarla ilgili bilimsel gözlemlerle iç içe geçmiş bir şiirle örülmüş. Davy koruması altındaki Michael Faraday ile birlikte bu yolculuk sırasında bilimsel anlayışı dönüştüren elementler ve maddeler hakkındaki gizemleri çözdü.

İlginçtir ki onun bilimsel ve şiirsel dünyası izole alanlar değildi. Ruston “Birbirleriyle çalışıyorlar” diye vurguladı. Davy’nin şiirleri sıklıkla onun bilimsel açıklamalarını yansıtıyordu; yaprakların rengi değişiyor veya kimyasal bileşimler lirik dizelere dönüşüyordu.

Malzeme ve toplum profesörü Mark Miodownik bilim ve yaratıcılık arasındaki bağlantıya meydan okuyan bu açıklamayı memnuniyetle karşılıyor. “Büyük bir bilim insanı olup yaratıcı bir insan olamazsınız” diye ısrar ediyor. Davy’nin özel şiiri bir merak ve hayranlık dolu dolu, bilimsel araştırmayı aşan yaratıcı sürecine açılan bir pencereydi.

Geçtiğimiz dört yıl boyunca, 3.500 gönüllüden oluşan, dünyanın çeşitli yerlerinden bilim insanlarından oluşan bir ekip çabalarını Davy’nin sayısız not defterindeki kapsamlı içeriğin yazıya geçirilmesine adadı. Defterlerin toplamı 11.417 sayfa ve 200 yaşın üzerinde.

Ruston, “Elektroliz kullanarak potasyumu gerçekten izole ettiği sayfalarımız var” diye açıklıyor. Akademik çevre derinleştikçe Lancaster Üniversitesi’nin çevrimiçi kursu Davy’nin çok boyutlu mirasını ortaya çıkarmayı vaat ediyor.

Yazıya aktarılan şiirler, eskizler ve ilk elden laboratuvar kayıtları, Romantik şairler ile Davy’nin katkıları arasındaki noktaları birleştirerek bu bilimsel dehanın yaşamını ve zamanlarını aydınlatacak.

Davy’nin el yazmalarına, konferanslarına ve bilim ve şiir üzerindeki derin etkisine saygı duruşu niteliğindeki Kraliyet Enstitüsü’ndeki serginin perdesi açılıyor. Tarihin koridorlarında yapılan bir yolculuk, bilimsel titizlik ile sanatsal belagat arasındaki çizgiyi bulanıklaştıran bir zihni kutluyor.

kaynak: interenstingengineering

görsel: Royal Institution.