5 Dakika Daha Uyuyacağım Derken…

“5 dakika daha uyuyacağım… “

Sabahları sıkça tekrar ettiğimiz bu cümle aslında uykumuzun katili olabilir. Uyku uzmanları bize uyanmayı ertelemenin korkunç bir fikir olduğunu söylüyor. Elimiz erteleme tuşuna doğru giderken yüzümüzde gevşek bir gülümseme oluşsa ve o anlık kendimizi iyi hissetsek de muhtemelen bu yaptığımız pek doğru değil.

Amerikan Uyku Tıbbı Akademisi’nin de eski başkanı Prof. Timothy Morgenthaler uykucuları bu konuda ciddi şekilde uyarıyor;

“Uyku uzmanlarının çoğu alarm ertelemenin iyi bir fikir olmadığını düşünüyor. Kafanızda bu fikirle uyuyorsanız… Yakın zamanda uyanacak ve bir alarm ertelemeye ihtiyaç duyacaksınız… Göz kapaklarının altında birkaç dakika daha kalmak muhteşem görünüyor ama daha büyük sorunlar iş başında.”

Bu düşüncenin beyne yer etmesi ve alarm erteleme tuşunun da elimizin altında olması aslında kendimize yaptığımız bir sürü kötülükten biri.

Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü de, yataktan çıkmaya hazır hissetmediğimizde  büyük ihtimalle geceyi iyi uyuyarak geçirmediğimizi, çoğu yetişkinin 7-8 saat uykuya ihtiyacı olduğunu, söylüyor.

Ama pek çoğumuz bu 7 saatlik uykuyu rüyamızda bile göremeyiz. Kimimiz gün boyu yorgun hisseder, kimimiz esner, kimimiz de en kötü sonuçlardan biri olan direksiyon başında uyuklar. Günü kötü geçirmekten, konsantrasyon bozukluğuna ve başkalarına zarar vermeye kadar giden tatsız ve uzun bir yol uykusuzluk.

Alarm erteleme ile ilgili bir diğer problem ise, uyku uzmanlarının araştırmalar sonucu bulduğuna göre uyku kalitesini düşürmesidir. Uyku esnasında beynimiz, yaklaşık her 90 dakikada beş aşamadan oluşan çoklu uyku döngüleri içinden geçiyor. Yani erteleme butonuna basıp uyursanız, başka bir uyku döngüsüne girersiniz ve uykunuzu düzene sokma şansınız kalmaz. (Prescott Valley ve Flagstaff Uyku Bozuklukları Merkezi’nin tıbbi direktörü Robert S. Rosenberg)

Rosenberg, “Sen alarmını on dakika sonraya kurduğunda alacağın uykuyu çalmakla kalmıyor, aynı zamanda beyninle ve hormonlarında oynuyor ve sirkadiyen ritmini bozuyorsun,” diye uyarıyor.

(Sirkadiyen Ritimler: Yaklaşık bir gün süren ritimlerdir. İnsanların en belirgin sirkadiyen ritmi uyku ve uyanıklık döngüsüdür. Vücut ısı dalgalanmaları, kan basıncı, bazı hormonların salınımları da sirkadiyen bir ritim izler.)

Sizin sirkadiyen ritminiz, uyku ve uyanıklık için genel sürücüyü kontrol eden anahtar sistemlerden biri ve iç biyolojik saatinizdir. Bu nedenle, eğer birçok insan gibi siz de yorgunluktan muzdarip iseniz -iş yerinde, direksiyonda ya da herhangi bir yerde- alarm erteleme tuşunu kendinizi yasaklamayı düşünebilirsiniz.

“Yeterli uykuyu alıyorsanız ve hiçbir uyku bozukluğunuz yoksa böyle bir şeye ihtiyacınız olmamalı,” diyen Morgenthaler,  yatağa bir buçuk saat kadar erken girmenin iyi bir ilk adım olabileceğini de ekliyor.