5R- Kaybolma Tehlikesiyle Karşı Karşıya 5 Dil
Dilbilimciler, binlerce dilin tükenmekte olduğunu söylüyor. Yaşadığımız zaman diliminde kaybolabilecek birkaçını aşağıda dinleyebilirsiniz.
1.Elfdalian
Old Norse’ye en yakın torun olduğuna inanılan, Viking dili Elfdalian, Älvdalen toplumunda dağların, vadilerin ve ormanın çevrelediği İsveç’in uzak bir kesiminde konuşulur. Bölgenin ıssız konumu kültürü yüzyıllarca korudu ancak son zamanlarda yerliler bunun yerine daha modern İsveççe kullanmaya başladı. Son tahminlere göre, 2500’den az insan Elfdalian dilinde konuşuyor ve 15 yaşın altındaki çocuklarda akıcı konuşabilenlerin sayısı 60’ı bulmuyor.
2.Marshallese
Avustralya ve Hawai arasında duran bir mercan atolü zinciri olan Marshall Adaları’nda, iklim değişikliği ve yükselen deniz seviyeleri nedeniyle nüfus giderek başka yerlere dağılıyor. Yerel halk Marshallca konuşuyor ve Grist raporlarına göre, adaların dışındaki Marshall halklarının en büyük nüfusu Arkansas, Springdale’de bulunuyor. Buralarda göçmenler asimile oluyor ve dillerini giderek kaybediyor.
3.Wintu
Wintu, Kuzey California’nın Sacramento Vadisi’nde yaşayan, Amerikan yerlilerinden oluşan bir kabiledir. Yerleşimciler ve yabancı hastalıkların topraklarını istila edip halkı öldürdükçe, kabilenin nüfusu 14.000’den bugün 150’e kadar azaldı. UNESCO’ya göre dili akıcı konuşan bir, az çok konuşan da birkaç kişi var.
4.Tofa
Karagas olarak da bilinen bu Sibirya dili, Rusya’nın Irkutsk Oblast’ındaki Tofalar tarafından konuşuluyor. UNESCO, dili konuşabilen 40 kişi olduğunu söylüyor ve tehlike altındaki diller arasında alıyor. Doğu Sayan dağ sırasında, bu dili kullanan üç uzak köye erişmek çok zor. Bu durum hem nimet hem de bir lanet olarak görülüyor.
5.Aka
Aka dili, Hindistan’ın kuzeydoğu bölgesinin en uç noktası olan Arunaçal Pradesh’de konuşuluyor. National Geographic’e göre, orman boyunca beş saatlik bir sürüşle köye ulaşılabilir. Köy tamamen kendine yetebilen yer; Kendi bitkilerini yetiştiriyor, hayvanlarını besliyor ve evlerini kendileri inşa ediyorlar. Ancak, uzak konumuna rağmen, köyün gençliği artık Aka dili öğrenmiyor ve TV’de duydukları Hintçe’yle, okullarda kullandıkları İngilizceyi öğreniyor. Dili konuşabilen birkaç kişi kalmış.