5R – Harabeye Dönen Olimpik Yapılar
Her dört yılda bir, yeni bir ev sahibi şehir dev yapıların bir yenisini dikiyor ve küresel sahnenin ışıkları altında parlamak umuduyla nefes kesici stadyumlar yapıyor. Bu yapıların ne kadar süre ayakta kalacağı ise bir başka konu. 2016 Yaz Olimpiyatları Rio de Janeiro’da bugün başlıyor ve sporcular Olimpiyat köye yerleştiler. Köyün kaderi ise hala belirsiz ve mevcut koşullarda gelecek pek de parlak gözükmüyor. Nitekim elektrik kesintileri, tıkanmış kanalizasyon ve sızdıran borular gibi problemlerle boğuşan bazı sporcular yerleştikleri barakaları terk etmiş bile. Bu yılki oyunlardan sonra terk edilecek ve kullanılmayacak Rio Olimpiyat köyü ilk örnek olmayacak.
Dünya geçmiş oyunların kalıntılarıyla doludur. Bazıları yenilenmiş ve hala kullanılmakta ancak pek çoğu yıllardır terk edilmiş, doğa tarafından istila edilmiş ve zaman içinde unutulup, boş ve harap bırakılmış.
Aşağıda bu terk edilmiş yapıların 5 tanesini bulabilirsiniz. Bazılarının hikâyesi gerçekten inanılmaz.
- Igman Olimpik Atlama Pisti
HADŽIĆI, BOSNA HERSEK
(Fotoğraf: hrnick/Atlas Obscura)
Saraybosna dışında Igman Dağları civarındaki bölge 1984 Kış Olimpiyatlarında kayakla koşu ve kayakla atlama sitesi haline gelmiştir- ve sarsıcı bazı savaş dönemi gaddarlıklarının. Bu terk edilmiş olimpik kayak tesisi hala Saraybosna Kuşatması izlerini taşır. 1992’den 1995 yılına kadar alan şiddetli çatışmalara sahne oldu. Soğuk Olimpiyat köşkü yargısız infazlar için kullanılmıştır. Bugün, Olimpiyat tesisinin yıkıntıları üzerinde hala savaşın izlerini görmek mümkündür: BM sembollerinin izleri hala terk edilmiş kulelerin üzerinde durmaktadır ve yapıların hala kurşun delikleriyle doludur.
- Hitler’in Olimpik Köyü
BERLİN, ALMANYA
(Fotoğraf: Rupert Ganzer)
Turistlerin çoğu ve hatta Almanlar tarafından az bilinen Berlin’in kenarından uzanan Hitler’in Olimpiyat köyünün ürpertici terk edilmiş kalıntıları, Nazi Oyunları denen 1936 yılı için inşa edilmiş. İkinci Dünya Savaşı sırasında, Olimpik kompleks, Sovyetler ele geçirip kışla olarak kullanana kadar, Alman askerleri için bir hastane olarak kullanıldı. Komünizmin çöküşünün ardından kompleks yıllarca terk edildi ve bir harabeye dönüştü. Eski Olimpiyat köyü büyük ölçüde dokunulmaz kalmış, bugün hala ziyaret edilebilir durumda ve ama hali hazırda sadece bir odası restore edilmiş: 1936’nın karanlık tarihinin parlayan yıldızı Jesse Owens tarafından kullanılan yatakhane.
- Linnahall
TALLINN, ESTONYA
(Fotoğraf: Tony Bowden)
1980 yılında Moskova Yaz Olimpiyatları’na destek sağlamak için inşa edilmiş, Estonya’nın Linnahall’u şimdi görkemli bir beton hayalet şehir olarak duruyor. Beş bin kişilik masif amfi tiyatro Sovyetler Birliği tarafından dünyaya ustalıklarını göstermek için inşa edilmiştir. Ama Estonya, kalabalıklar evlerine döndükten sonra bir daha o koltukları dolduramadı. Aceleyle yapılan bina üzerindeki zaman baskısını parçalanan taşlarında son yirmi yılda göstermeye başlamıştır. Bugün hala bölgenin yerlileri ve turistler, yapıyı çevreleyen şehrin çarpıcı görüntüsünü görmek için salonun çatısında yürüyerek dışarının keyfini çıkarabilirler.
- Atina Olimpik Spor Kompleksi
MAROUSI, ATİNA
(Fotoğraf: Nichali Ciaccio/Atlas Obscura)
Orijinal inşaat 1980de yapıldı ve Atina Olimpiyat Oyunları için 2004’te kullanıldı. Bu atletik kompleks çok çarpıcı ve zarifti ama şimdi bakıma muhtaç bir halde. Bugün kompleksin tamamı boş ve darmadağın. Oraya tek kişi olarak gitsen bile ziyaretçiler için açık oluyor. Velodromun yükselen kemerleriyle tezat oluşturan paslanmış havuzlar, kırılmış fıskiyeler ve 96 hektarlık alan üzerine yayılan ot dolu terk edilmiş stadyumlar incelendiğinde nasıl böyle inanılmaz bir proje on yıldan az bir süre bu hale gelir, sorusunu akla düşürür.
- Saraybosna Kızak Pisti
SARAYBOSNA, BOSNA HERSEK
(Fotoğraf: Julian Nitzsche)
Saraybosna’nın gururu 1984 Kış Olimpiyat oyunlarının bir parçası olan kızak pisti askeri eylemlerin kurbanı olarak harabeye dönüştü. 1991 yılında Yugoslavya İç Savaşı başladığında, 1300 metrelik pist ülkenin geri kalanı gibi mücadele içinde darmadağın oldu. Kıvrımlı dönüşler, Bosnalı kuvvetler için savunma pozisyonlarında kullanıldı ve pistin tamamı kurşun delikleri ve diğer berelerle delik deşik hale geldi. Bugün, pist hala kavisli kulvarı boyunca onu eserleriyle süsleyen yerel graffiti sanatçılarının favori mekânı olarak ayakta duruyor. Sarayevo Kızak Pisti kelimenin tam anlamıyla daha müreffeh bir zamanın somut bir hatırası.
atlasobscura.com sitesinden faydalanılmıştır.
Turkish